وابستگی اقتصاد کشور به فروش نفت و تغییرات خارج از کنترل قیمت و امکان فروش آن در خارج از کشور، همواره به عنوان تهدیدی برای اقتصاد کشور شناخته شده است.
به همین دلیل از سالها پیش کارشناسان و مسئولان کشور همواره تلاش برای کاهش وابستگی به این نعمت خدادادی را مورد تأکید قرار دادهاند، اما متأسفانه در عمل کشور شاهد توفیقات چندانی در قطع این وابستگی نبوده و به دلیل در اختیار بودن این ثروت رایگان، تلاش کمتری برای ثروت اندوزی از مسیر علم و فرایندهای با ارزش افزوده بالاتر صورت گرفته است.
آمریکا نیز با شناخت از وابستگی ایران به فروش نفت، چندین سال است که تمرکز خود را بر اقتصاد و بخصوص تحریم فروش نفت ایران معطوف نموده است. متأسفانه نفت که بهعنوان ثروت و نعمت خدادادی شناخته میشود، بهجای اینکه بهمنظور ایجاد زیرساختهای علمی و فناوری و ایجاد ارزشافزوده مورداستفاده قرار گیرد، خرج امور جاری و روزمره میشود که جایگزینی برای آن اندیشیده نشده است.
در نتیجه میتوان گفت که ثبات و اطمینان اقتصاد کشور هر لحظه به خارج از کشور وابسته است که تحت هر شرایطی ممکن است دچار دگرگونی و تغییرات جبرانناپذیری گردد.
در حال حاضر، قیمتگذاری نفت در کشورهای معدودی صورت میگیرد و هر زمان که این کشورها اراده کنند، میتوانند اقتصاد نفت را با مشکل روبهرو سازند. رهبر انقلاب نیز در سالهای اخیر با بیان موضوعاتی چون قطع وابستگی اقتصاد کشور به نفت، آمادگی برای روزهای بدون نفت، استفاده از نفت برای توسعه و ایجاد قدرت سیاسی و حفظ نفت برای نسلهای آینده همواره بر نفی وابستگی به نفت تأکید نمودهاند. اما با جدی قلمداد نشدن حذف نفت از سبد درآمدی کشور و اعتماد به آمریکا در برجام مبنی بر لغو تحریم فروش نفت ایران، همچنان اقتصاد کشور از وابستگی به نفت رهایی پیدا نکرده است.
ترامپ در تاریخ 18 اردیبهشت سال جاری، بهصورت کاملاً یکجانبه خروج آمریکا از برجام را اعلام نمود. خروج آمریکا از برجام به معنی بازگشت تحریمهای آمریکا علیه ایران است.
وی همزمان فرمان بازگشت تحریمهای ایران را نیز صادر کرده و بر اساس این اقدام، تحریمهای تعلیقشده قبلی شامل تحریمهای مالی، نفتی و حملونقل دریایی و مانند آن در دورههای 90 و 180 روزه مجدداً بازخواهند گشت. این تحریمها شامل عرضه نفت، حملونقل آن و دریافت پول ناشی از فروش آن است.
کارشناسان عقیده دارند که در شرایط فعلی و برای کوتاهمدت دو راهکار میتواند مانع اثرگذاری تحریم علیه فروش نفت ایران باشد:
1- متنوع ساختن شیوه فروش نفت: در حال حاضر نفت کشور در قالب محمولههای بزرگ که بهسادگی قابلردیابی هستند، به فروش میرسد که لازم است برای جلوگیری از اعمال فشار از سوی آمریکا بهصورت محمولههای بزرگ و با تعداد بالای مشتریان صورت گیرد.
2- استفاده از نظامهای پولی دوجانبه: در حال حاضر تراکنشهای بانکی فروش نفت و انتقال آن به ایران توسط بانکهای بزرگ خارجی صورت میگیرد که آنها نیز وابستگی شدیدی به دلار دارند.
اما ایجاد روابط بانکی بدون ارز واسط بین کشور خریدار و فروشنده که به نام «پیمانهای پولی دوجانبه» معروف است، میتواند مشکل ورود پول به کشور را نیز حل نماید.
بنابراین لازم است که مسئولان حوزه فروش نفت کشور در وزارت نفت، با در نظر داشتن نکات فوق، آمادگی کامل برای مقابله با تحریمهای احتمالی فروش نفت را داشته باشند، تا کشور دچار کمترین آسیب در تمامی ابعاد تأثیرگذار آن باشد.
۷ مرداد ۱۳۹۷ - ۱۳:۲۵
کد خبر: 612280
همزمان با مطرح شدن تحریم مجدد نفت ایران از سوی آمریکا، استفاده از محمولههای کوچک برای جلوگیری از ردیابی و به کار بردن پیمانهای پولی دوجانبه برای حذف دلار در مبادلات اقتصادی بخصوص فروش نفت، میتواند تأثیر چشمگیری در کاهش تحریمهای جدید نفتی داشته باشد.
نظر شما